مبدل کاتالیست(کاتالیزور) خودرو چیست و چه کاربردی دارد ؟

نوشته شده توسط kariz 2018/12/25 16:08:47 0 نظرات

مبدل کاتالیست(کاتالیزور) خودرو چیست و چه کاربردی دارد ؟

?What is a catalytic converter and how does it work

 

در ابتدا به تعریف کلید واژه کاتالیزور که در علم شیمی بسیار کاربرد دارد نیاز داریم تا با این واژه بیشتر آشنا شویم.

کاتالیزور،کاتالیست یا کاتالیزگر که به فرانسوی Catalyseur و به انگلیسیCatalyst نامیده می شود.کاتالیزگر ماده‌ای است که اگر به مخلوط واکنشی افزوده شود،سرعت رسیدن ماده به حالت تعادل در سیستم را، بدون آنکه خود دستخوش تغییر شیمیایی پایدار شود، تسریع می‌ کند. حال به موضوع اصلی که همان خودرو است باز می گردیم.

 

 تاریخچه ایی از مبدل های کاتالیستی خودرو

History of Catalytic converter

 

نمونه اولیه مبدل کاتالیستی در انتهای قرن نوزدهم در فرانسه طراحی شد،در آن زمان تنها چند هزار خودرو احتراقی در جاده های فرانسه بود. این کاتالیست ها از عناصر بی اثری چون پلاتین، ایریدیوم و پالادیوم که در یک سیلندر فلزی محفوظ بودند ساخته شده بود.چند دهه بعد، یوگن هودری، یک مهندس مکانیک فرانسوی و متخصص در پالایشگاه نفت،مبدل کاتالیزوری  جدیدی اختراع کرد.او در سال 1930 به ایالات متحده نقل مکان کرد. هنگامی که نتایج مطالعات اولیه او در لس آنجلس منتشر شد ، هودری در مورد نقش اگزوز خودروها در آلودگی هوا ابراز نگرانی کرد و شرکتی موسوم به Oxy-Catalyst را تاسیس کرد. هودری ابتدا مبدلهای کاتالیزوری برای دودکش ها  به نام "CATS" برای کوتاه مدت تولید کرد و بعدها توسعه مبدل های کاتالیزوری برای لیفتراک های انبار توسعه داد.در اواسط دهه 1950، او شروع به تحقیق برای توسعه مبدل های کاتالیزوری برای موتورهای بنزینی که در اتومبیل استفاده می شد، آغاز کرد.

مکمل کاتالیز|کاتالیست|احیا||کاتالیست شور|گات|gat

 

مبدل کاتالیست خودرو دقیقا چیست و چگونه کار می کند ؟

 

در بیان خیلی ساده ، وظیفه اصلی مبدل کاتالیست اگزوز کاهش دمای گازهای خروجی بسیار گرم  و مضر که  مدام در حال واکنش و تبدیل شدن به گاز های خطرناک تر می باشند به گاز های کم خطرتری چون  دی اکسید کربن و بخار آب  می باشد.کاتالیست ها (Catalyst)تا بیش از 95٪ گازهای سمی و خطرناک  را خنثی می‌کند به‌گونه‌ای که هیدروکربن‌هایی که به سبب احتراق ناقص از موتور خارج می‌شوند را به آب و دی اکسید کربن تبدیل می‌کند.علاوه بر این، اکسید ازت را به گاز ازت تبدیل می‌کند بنابراین کاتالیست در کاهش آلودگی هوا بسیار مؤثر است.طول عمر مفید کاتالیست متفاوت و از ۵۰۰۰۰ تا ۶۰۰۰۰ کیلومتر است.مبدل‌های کاتالیزوری که بر روی خودروهای تولیدی در ایران نصب می‌شود تا میزان آلایندگی آن‌ها را کاهش دهد پس از ۸۰۰۰۰ کیلومتر پر شده و عملاً کارایی خود را از دست می‌دهد و میزان آلایندگی خودرو تا پنج برابر افزایش می‌یابد. متوسط عمر کاتالیست چیزی حدود ۴ سال است و پس از مدت زمان یاد شده باید قطعه مورد نظر تعویض شود یا توسط مکمل های مخصوص شست شوی  CATمجددا احیا شوند.

 

انواع مبدل های کاتالیزور خودرو
All Types of Catalytic converter

 

  •  دوگانه (Oxidation)

این نوع از کاتالیزورها به‌طور عمده‌ای در موتورهای دیزلی برای کاهش آلاینده‌های مونوکسید کربن و هیدروکربن‌های نسوخته به کار می روند. به علت عدم توانایی این‌گونه از کاتالیست‌ها در کاهش آلاینده‌های اکسید نیتروژن، امروزه در موتورهای بنزینی از این نوع کاتالیست‌ها استفاده نشده و به جای آن‌ها از کاتالیست‌های سه‌گانه بهره برده می‌شود.

 

  •  سه گانه(TWC)

مبدل کاتالیستی سه‌گانه سه وظیفه زیر را انجام می‌دهد:

  • کاهش اکسیدهای نیتروژن به اکسیژن و نیتروژن
  • اکسیداسیون مونوکسید کربن به دی‌اکسید کربن
  • اکسیداسیون هیدروکربن‌های نسوخته و تبدیل آن‌ها به دی‌اکسید کربن و آب

 

منابع:

https://en.wikipedia.org
https://auto.howstuffworks.com

 

ارسال نظر