سبد خرید شما خالی است!
در ابتدا به تعریف کلید واژه کاتالیزور که در علم شیمی بسیار کاربرد دارد نیاز داریم تا با این واژه بیشتر آشنا شویم.
کاتالیزور،کاتالیست یا کاتالیزگر که به فرانسوی Catalyseur و به انگلیسیCatalyst نامیده می شود.کاتالیزگر مادهای است که اگر به مخلوط واکنشی افزوده شود،سرعت رسیدن ماده به حالت تعادل در سیستم را، بدون آنکه خود دستخوش تغییر شیمیایی پایدار شود، تسریع می کند. حال به موضوع اصلی که همان خودرو است باز می گردیم.
نمونه اولیه مبدل کاتالیستی در انتهای قرن نوزدهم در فرانسه طراحی شد،در آن زمان تنها چند هزار خودرو احتراقی در جاده های فرانسه بود. این کاتالیست ها از عناصر بی اثری چون پلاتین، ایریدیوم و پالادیوم که در یک سیلندر فلزی محفوظ بودند ساخته شده بود.چند دهه بعد، یوگن هودری، یک مهندس مکانیک فرانسوی و متخصص در پالایشگاه نفت،مبدل کاتالیزوری جدیدی اختراع کرد.او در سال 1930 به ایالات متحده نقل مکان کرد. هنگامی که نتایج مطالعات اولیه او در لس آنجلس منتشر شد ، هودری در مورد نقش اگزوز خودروها در آلودگی هوا ابراز نگرانی کرد و شرکتی موسوم به Oxy-Catalyst را تاسیس کرد. هودری ابتدا مبدلهای کاتالیزوری برای دودکش ها به نام "CATS" برای کوتاه مدت تولید کرد و بعدها توسعه مبدل های کاتالیزوری برای لیفتراک های انبار توسعه داد.در اواسط دهه 1950، او شروع به تحقیق برای توسعه مبدل های کاتالیزوری برای موتورهای بنزینی که در اتومبیل استفاده می شد، آغاز کرد.
در بیان خیلی ساده ، وظیفه اصلی مبدل کاتالیست اگزوز کاهش دمای گازهای خروجی بسیار گرم و مضر که مدام در حال واکنش و تبدیل شدن به گاز های خطرناک تر می باشند به گاز های کم خطرتری چون دی اکسید کربن و بخار آب می باشد.کاتالیست ها (Catalyst)تا بیش از 95٪ گازهای سمی و خطرناک را خنثی میکند بهگونهای که هیدروکربنهایی که به سبب احتراق ناقص از موتور خارج میشوند را به آب و دی اکسید کربن تبدیل میکند.علاوه بر این، اکسید ازت را به گاز ازت تبدیل میکند بنابراین کاتالیست در کاهش آلودگی هوا بسیار مؤثر است.طول عمر مفید کاتالیست متفاوت و از ۵۰۰۰۰ تا ۶۰۰۰۰ کیلومتر است.مبدلهای کاتالیزوری که بر روی خودروهای تولیدی در ایران نصب میشود تا میزان آلایندگی آنها را کاهش دهد پس از ۸۰۰۰۰ کیلومتر پر شده و عملاً کارایی خود را از دست میدهد و میزان آلایندگی خودرو تا پنج برابر افزایش مییابد. متوسط عمر کاتالیست چیزی حدود ۴ سال است و پس از مدت زمان یاد شده باید قطعه مورد نظر تعویض شود یا توسط مکمل های مخصوص شست شوی CATمجددا احیا شوند.
این نوع از کاتالیزورها بهطور عمدهای در موتورهای دیزلی برای کاهش آلایندههای مونوکسید کربن و هیدروکربنهای نسوخته به کار می روند. به علت عدم توانایی اینگونه از کاتالیستها در کاهش آلایندههای اکسید نیتروژن، امروزه در موتورهای بنزینی از این نوع کاتالیستها استفاده نشده و به جای آنها از کاتالیستهای سهگانه بهره برده میشود.
مبدل کاتالیستی سهگانه سه وظیفه زیر را انجام میدهد:
منابع:
ارسال نظر